İslam İktisadı, çeşitli şekillerde tanımlanmıştır. Ancak bütün tanımlar İslam’ın evrensel ve ahlaki değerlerine dayanır. Bu bağlamda “İslam iktisadı, yeryüzündeki kaynakların, işbirliği ve katılım temelinde organize edilmesiyle gerçekleştirilen, insan felahının incelenmesini amaçlamaktadır.”
İslam iktisadı alanında son kırk yılda yayınlanan makaleler, dergiler ve kitaplarla ciddi bir birikim oluşmuştur. Alana ilginin son zamanlarda artışı birkaç faktöre bağlıdır.
Birincisi, dünyadaki ekonomik sorunları analiz etme ve problemlere çözüm üretmede ana akım iktisadın geliştirdiği yönteme karşı büyük bir memnuniyetsizlik vardır. Ana akım neoklasik iktisat sığ bir temele ve insan doğası ve davranışı ile ilgili gerçekçi olmayan varsayıma sahiptir. İslam iktisadı, ekonomik analizlere daha gerçekçi bir temel oluşturma ihtiyacına cevap verebilme potansiyeline sahiptir.
İkincisi, yaygın iktisadi düşüncenin bir sonucu olarak ortaya çıkan uluslararası iktisadi düzen, fakir ülkelerin zengin ülkeler tarafından sömürülmesini kurumsallaştırmıştır. Bu iki grup arasındaki eşitsizlik, adalet ve tarafsızlığa sözde bağlılığa rağmen artmaktadır. Böyle bir iktisadi düzenlemenin kendi yıkım tohumlarını taşıdığı şimdilerde daha açık bir biçimde görülmektedir. Bu nedenle bu iktisadi düzene yeni bir bakış açısı getirme ihtiyacı hissedilmektedir. Bu olgu, İslam iktisadına olan ilginin artmasının sebeplerinden biridir.
İslam İktisadı alanı ilerleme ve genişlemeye devam ederken alanda bazı sorunlarla karşılaşılmıştır. Dergiler yayın standardını yükseltmiş ve alan genişledikçe yapılan çalışmalar yetersiz hale gelmeye başlamıştır. Yapılan araştırmalarda güncel eserler haricinde aranan eserleri bulmak zorlaşmıştır. Bu durum yeni çalışmaların üretilmesini de zorlaştırmıştır.
Araştırmacı ve akademisyenlere İslami İktisadı alanında yeni çalışmalar üretmesi için zengin içerikli bir ortam sağlamak amacıyla 2016 yılında kurulan İslam İktisadı Araştırma Merkezi (İKAM), bu konuya bir çözüm üretmeye çabalamaktadır. Bu çerçevede İslam İktisadında mevcut çalışmaların açıklamalı bir bibliyografyasının, alandaki araştırmacıların kaynaklara erişimini kolaylaştıracağı görülmektedir. Bu çerçevede oluşturulan online veri tabanı, özellikle 1970’lerin ortasından günümüze kadar yayınlanmış olan literatürün büyük bir kısmını içermektedir. Bibliyografyaya eklenen kaynaklar arasında kitap, kitap bölümleri, dergi makaleleri, raporlar, konferans kağıtları ve tezler bulunmaktadır.
Proje İKAM Yürütme Kurulu Başkanı Doç. Dr. Lütfi Sunar başkanlığındaki bir ekip tarafından yürütülmüştür. Ekibin daimi üyeleri Şükrü Çağrı Çelik (Celal Bayar Üniversitesi), Ahsan Shafıq (Marmara Üniversitesi), Abdullah Talha (Sakarya Üniversitesi) ve Enver Alsan (Marmara Üniversitesi)’dan oluşmaktadır.
Proje geçtiğimiz yılın sonuna doğru tamamlandı, çalışmalar kataloglandı ve çevrimiçi olarak erişilebilir hale getirildi. Araştırmacılar veri tabanını ücretsiz olarak ziyaret edebilir, ilgi alanlarını anahtar kelimeler, yazar / editör isimleri, ünvan, yıl, dil veya yayın yeri gibi kavramlarla arama yaparak saniyeler içinde araştırmalarıyla ilgili en uygun çalışmayı bulabilirler. Çevrimiçi olarak bulunan yüzlerce öğe, açıklama sayfasındaki ilgili bağlantılardan indirilebilir.
Ekip
Lütfi Sunar, Proje Yürütücüsü
İKAM Yürütme Kurulu başkanı olan Lütfi Sunar projenin geliştirilmesi, gerçekleştirilmesi ve nihayetlendirilmesini takip etmiştir.
Ahsan Shafıq, Proje Koordinatörü
Marmara Üniversitesi'nde doktora öğrencisi ve IKAM Koordinatörü olan Ahsan Shafıq, Urduca eserleri kataloglanmıştır. Shafıq, ayrıca 2000 yılından sonra yayınlanan ve daha önce yazılan biyografilerde kayıtlı olmayan eserleri de bibliyografyaya eklemiş ve son kontrolleri yaparak bibliyografyayı yayıma hazırlamıştır.
Abdullah Talha Genç, Kataloglama Görevlisi
Sakarya Üniversitesi'nde araştırma görevlisi olan Abdullah Talha Genç, İslam İktisadı ile ilgili daha önceki bibliyografyalarda yer alan eserleri kataloglandırmıştır. Genç, Ayrıca Muhammed Akram Khan’ın çalışma alanı İslam İktisadı olan 4 ciltlik bibliyografyada ki eserleri tarayıp kataloglandırmıştır.
Enver Aslan, Kataloglama Görevlisi
Marmara Üniversitesinde Yüksek Lisans öğrencisi olan Enver Aslan, İslam İktisadı ile ilgili daha önceki bibliyografyalarda yer alan eserleri kataloglandırmıştır. Aslan, ayrıca Muhammed Akram Khan’ın çalışma alanı İslam İktisadı olan 4 ciltlik bibliyografyada ki eserleri tarayıp kataloglandırmıştır.